DAEŞ'in asıl hedefi hangi ülkeler? Kimler onlara destek veriyor?
Kimler DAEŞ'ten çıkar sağlıyor?
1-RUSYA GERÇEKTEN DAEŞ'LE Mİ MÜCADELE EDİYOR?
Ruslar, DAEŞ'le mücadele için Suriye'ye girdiler. Oysa DAEŞ yerine hep sivilleri ve muhalifleri bombaladılar. Genel algı Rusya'nın DAEŞ'le bir alıp veremediğinin olmadığı yönünde. Zaten sahaya bakınca da DAEŞ'in yapılanmasıyla Rus ideallerinin örtüştüğü görülüyor.
2-DAEŞ, IRAK VE SURİYE'DEKİ İRAN ÇIKARLARI İÇİN NE İFADE EDİYOR?
İran, DAEŞ'le mücadele için Irak'ı hedef seçmiş durumda. DAEŞ bahanesiyle Musul işgali sonrası Irak'taki askeri varlıklarını ve yönetimsel güçlerini iyice baskın hale getirdiler. Bugün terörle mücadele için çağrılan Türk askerinin bile Irak tarafından istenmemesinin asıl nedeni İran. Irak ve Suriye'deki DAEŞ yapılanmasına bakıldığında da İran'ın hiçbir tehdit altına girmedikleri apaçık ortaya çıkıyor. Bugüne kadar da DAEŞ ne Irak'ta ne de Suriye'de İran'a bir zarar vermiş değil. Üstelik DAEŞ çoğunlukla Sünnilere yönelik saldırılar gerçekleştiriyor.
3-ŞAM REJİMİ İLE DAEŞ ARASINDAKİ BAĞ?
Rusya ve İran'ın DAEŞ'le ilişkisini anlamak için Şam rejimine daha dikkatli bakmakta fayda var. Zira DAEŞ Suriye'de ortaya çıktığından beri hep muhalifleri hedef aldı. Bu durum dolaylı yoldan rejimin işine geldi. Örnek olarak muhaliflerin rejimin elinden aldığı bir çok bölge daha sonra DAEŞ saldırısına uğradı hemen ardından da o bölgeler tekrar rejimin kontrolüne geçti.
4-DAEŞ, PARAYI HANGİ ÜLKELER ÜZERİNDEN KAZANIYOR?
DAEŞ'in en büyük gelir kaynağı petrol gelirleri, gelirin yaklaşık yüzde 50'si petrolden. Petrolü elden çıkarırken de Rus ve İranlı kaçakçıların aracı olduğu biliniyor. DAEŞ'in petrolünün bir numaralı müşterisi ise Esat rejimi.
5-İSRAİL DAEŞ'TEN HİÇ ZARAR GÖRDÜ MÜ?
DAEŞ bugüne kadar İsrail ve İsrail çıkarlarına herhangi bir saldırıda bulunmadı. Hatta Hamas'ı, Gazze'yi ve Filistinlileri hedef aldı ancak İsrail'i tehdit bile etmedi. İsrail üzerindeki tek tehdidi Kudüs'e yönelikti, Kudüs ise Filistinlilerin İsrail işgaline karşı direndiği bir şehir.
6-DAEŞ'İN ASIL HEDEFİ TÜRKİYE Mİ?
DAEŞ, 2014 Haziran ayında Musul kentini işgal ederken ilk iş olarak Türk diplomatları alı koyarak, Türkiye'yi hedef aldı. DAEŞ'in Suriye'deki faaliyetlerinde hep Türkiye'nin desteklediği gruplar zarar gördü.
7-DAEŞ, TÜRKİYE SINIRINDA HANGİ ROLÜ ÜSTLENİYOR?
Türkiye-Suriye sınırında yani Suriye'nin kuzeyinde, Irak'tan Akdeniz'e açılan bir koridor var. Bu koridorun bir bölümü PKK-PYD bir bölümü DAEŞ terör örgütü bir kısmı ise muhaliflerle Türkmenlerin elinde. İşte o hat, Kuzey Irak petrolünün Lazkiye'ye yani Akdeniz'e çıkış noktası, bu güzergahta muhalif unsurlar istenmiyor özellikle de Bayırbucak Türkmenleri. DAEŞ'in bölgedeki rolüne baktığımızda da hem Türkiye'nin sınır güvenliği hem de menfaatleri açısından ciddi bir tehlike olduğu görülüyor.
8-DAEŞ İLE PKK ARASINDA BİR BAĞ VAR MI?
İkisi de terör örgütü ve ikisinin özellikle Suriye'deki faaliyetlerinde paralellik var. Her ne kadar Kobani ve Tel Abyad'da savaşır gibi dursalar da o iki bölgeden DAEŞ'in çekilmesiyle PKK-PYD egemenliği ilan edildi. İkisinin çatışmasında en büyük zararı ise muhalifler ve Türkmenler gördü, binlerce Arap ile Türkmen hatta PKK gibi düşünmeyen Kürt, evlerinden sürgün edildi.
9-AMERİKA'NIN DAEŞ'LE MÜCADELESİNİ NASIL OKUMAK GEREK?
Amerika, 2014'ten bu yana DAEŞ'le mücadele için koalisyon faaliyetlerinin başında bulunuyor. Bir çok iddiaya göre özellikle Irak'taki DAEŞ operasyonlarında DAEŞ'e karşı ciddi bir hamle yapmamakla suçlanıyor. Bunun yanı sıra Musul'un Sincar kasabasındaki Peşmerge operasyonuna destek verdikleri biliniyor. Tabi ABD'nin koalisyon planının parçası olan Fransa, Almanya, İngiltere gibi ülkeler de DAEŞ'le mücadele gerekçesiyle bölgeye girdiler. Tabi ABD koalisyonunu planından bu anlamda en çok istifade eden ülkenin Rusya olduğunu da görmekte fayda var. Zira Rusya, DAEŞ'le mücadele bahanesiyle koalisyona girdi ve 30 Eylül'den itibaren Suriye'de sivillerle, muhalifleri bombalamaya başladı.
10-ARAP ÜLKELERİ İÇİN DAEŞ'LE MÜCADELE?
DAEŞ'ten en büyük zararı İslamiyet görüyor. Buna dikkat çeken Suudi Arabistan, Türkiye'nin de destek olduğu ve 34 islam ülkesinin yer aldığı bir ittifak kuruyor. Bu anlamda DAEŞ gibi islam adını kullanıp, islam dinine böylesine zarar veren bir terör şebekesine karşı islam ülkelerinin ittifak kurması Batı'ya da verilen anlamlı bir mesaj olacaktır.
Taha DAĞLI/sabah.com.tr