SAĞLIK

Bugüne kadar binlerce böcek yediğinizin farkında mısınız?

'Kırmızı böceği' olarak bilinen ve anavatanı Güney Amerika olan Karmin Böceği kırmızı gıda boyalarının neredeyse tamamının kaynağı. Farkında olmadan günde belki de birkaç kez tükettiğiniz meyveli yoğurttan dondurmaya, meşrubattan boyalı kek kremalarına kadar her işlenmiş gıdada Karmin Böceği'nin izi mevcut. Gıdaların 'içindekiler' bölümünde 'Karmin' olarak veya AB'deki kodu olan E120 olarak bulunuyor.

Kırmızı gıda boyalarının neredeyse tamamı ezilmiş böceklerden üretiliyor. Kırmızı böceği olarak bilinen ve anavatanı Güney Amerika olan böceklerden milyonlarca yetiştiriliyor ve gıda boyalarının üretiminde kullanılıyor. Meyveli yoğurtlardan dondurmalara, meşrubatlardan boyalı kek kremalarına kadar kırmızı renk içeren hemen her işlenmiş gıdada karmin böceklerinin izleri mevcut.

Karmin Böceği alınan bazı kırmızı renkli gıda ürünlerinde içindekiler bölümününde 'Karmin' ifadesiyle, bazen de Avrupa Birliği'ndeki kodu olan E120 ile yer alıyor.

BBC Türkçe'de yer alan habere göre özellikle Peru'da endüstriyel ölçekte yetiştirilen karmin böceği pek çok ruja da kırmızı rengini veriyor. Karmin böceğini küresel gıda piyasasının vazgeçilmezlerinden birisi haline getiren şey ise dayanıklılığı.

Kaktüs yaprağı üzerindeki beyaz noktalar dişi karmin böcekleri. Bu böceklerin yaşadığı bölgeler ise Güney Amerika'da. İnsan sağlığı açısından herhangi bir risk teşkil etmeyen karmin böceğinin ezilmesiyle elde edilen kırmızı renk, ısı değişikliklerine uzun süre dayanabiliyor ve canlı rengini kaybetmiyor.

5 milimetre boyundaki böcekler kaktüs yapraklarından toplanıyor. Kanatsız dişiler kırmızı gıda boyası üretiminde kullanılıyor. Böceğin ağırlığının neredeyse dörtte birini karminik asit oluşturuyor. Karminik asit böceği saldırgan böceklerden koruyan bir savunma mekanizması olarak çalışıyor. Greenfield üretim sürecini şöyle anlatıyor: "Önce böcekler kurutuluyor… Birçok filtreleme sisteminden geçiriliyor ve böcek parçaları ayıklanıyor."

Karmin böceği dışarıdan tamamen beyaz gözüküyor. Kırmızı renk, böceğin içindeki asitlerde bulunuyor. Peta, "Sadece 500 gram gıda boyası için yaklaşık 70.000 böceğin öldürülmesi gerekiyor. Vegan hayat tarzını benimsemiş olan tüketiciler, firmalar üzerinde baskı kurarak daha hayvan dostu üretim süreçlerini benimsemelerini sağlıyor" diyor. Karmin gıda boyasını terk eden şirketlerin başındaysa ABD merkezli küresel kahve devi Starbucks geliyor.

2012'de Starbucks'ın bazı buzlu kahve, kek ve meşrubatlarında karmin gıda boyası kullandığı anlaşılınca şirket domatesten elde edilen likopen adlı gıda boyasını kullanmaya başlayacağı yönünde açıklama gelmişti.

Karmin böceğinden elde edilen gıda boyasını destekleyenler, bunun doğal bir ürün olduğunu da vurguluyor ve kimyasal gıda boyalarındansa karmin böceği boyasının daha avantajlı olduğunu savunuyor. Ancak karmin böceğini savunanlar dahi ürünlerin etiketlerinde kırmızı rengin nasıl elde edildiğine dair daha net ifadelerin kullanılması gerektiği görüşünde.

Karmin böceği ve bu böceğin kullanımı konusunda 'Mükemmel kırmızı' adlı bir kitap yazan Amy Butler Greenfield, ürünlerde kırmızı rengin sorumlusunun net biçimde yazılması gerektiğini söylüyor.

Greenfield, "Karmin son derece güvenilir, doğal bir gıda boyası. Ancak karmine alerjisi olan çok sayıda insan da var. Her şeye rağmen sicili temiz bir ürün" diyor.