1-IŞİD NASIL KURULDU?
Örgütün temeli Amerika'nın 2003'teki Irak işgaline dayanıyor. Lider kadronun büyük çoğunluğu işgal sonrası ya Bağdat'taki Ebu Garip Cezaevinde ya da Guantanamo'da hapis yatmış isimler. 2011'de Suriye'de başlayan şiddet süreci, örgütün bugün geldiği çizginin başlangıcı olarak kabul edilebilir. Suriye ve Irak'taki yapılanmalarına El Kaide çatısında başlıyorlar. Daha sonra ayrılıp, bir diğer El Kaide uzantılı örgüt olan Nusra Cephesiyle bile çatışır hale geliyorlar.
2- IRAK'TAKİ YAPILANMALARI
IŞİD, Suriye ve Irak'ta eş zamanlı ve paralel bir yapılanma politikası izliyor. Özellikle 2013'de Irak'ta dönemin Başbakanı Nuri Maliki'nin Sünni ve Kürt siyasileri dışlamasıyla oluşan boşlukta Felluce gibi Sünnilerin yoğun olduğu bölgelerde IŞİD'in faaliyetleri görülüyor. Hatta Maliki Nisan 2014'deki seçim öncesi Felluce'nin IŞİD tarafından kuşatma altına alınmasına seyirci kalıyor. Maliki'nin Şii politikasından bunalan bölgedeki Sünni aşiretlerin de IŞİD'in kucağına bırakıldığı bununla birlikte Burada Saddam döneminin eski Baas yöneticilerinin de bu oluşuma ilgi duydukları biliniyor.
3-SURİYE'DEKİ YAPILANMALARI
Suriye'de El Kaide'den ayrıldıktan sonra tıpkı Irak'taki gibi kuzey bölgelerde etkin rol üstleniyorlar. Bu arada Nusra Cephesinin yanı sıra muhaliflerle de çatışmaları oluyor. Rejimle çok fazla karşı karşıya gelmiyorlar özellikle muhaliflerle çatışıp, Özgür Suriye Ordusundan aldıkları bölgeler, bir süre sonra rejimin eline geçiyor. Bu durum IŞİD'le Şam rejimi arasında bir bağlantı olduğu yönünde yorumlanıyor.
4-GELİR KAYNAKLARI
IŞİD, hem Suriye'de hem de Irak'ta petrol ve su kaynaklarının bulunduğu alanları kuşatıyor. Buraları ele geçiriyor. Bugün en büyük gelir kaynakları petrol. Onunla birlikte kaçırdıkları rehinelerden alınan fidyeler var. Ve Musul ya da Rakka gibi kentlerde denetimi ele geçirdikten sonra halktan vergi topluyorlar. Petrolü nereye sattıkları hep tartışıldı. Bu konudaki en somut veri, çıkardıkları petrolü küçük çaplı kaçak işletmelere ucuz yoldan satmaları.
5- IŞİD'İN NE KADAR PARASI VAR?
IŞİD'in özellikle Suriye ve Irak'ta 2 milyar dolarlık bir parayı yönettiği iddia ediliyor. Para kaynaklarının başında ise petrol gelirleri geliyor. Bununla birlikte işgal edilen Musul, Rakka gibi kentlerdeki vergi ve zekat adı altında halktan alınan haraçlar ve ganimetler de örgütün diğer gelir kalemleri.
6-ESAT REJİMİYLE IŞİD'İN TİCARET ANLAŞMASI
IŞİD terör örgütü son 2 yıldır Suriye ve Irak'taki yapılanmasında petrol ve su kaynaklarının bulunduğu bölgeleri işgal etti. Örgütün amacı bu sayede para sıkıntısı yaşamamaktı. Çok sayıda rafineriye el koyan IŞİD militanları, kaçak petrol satışıyla gelir elde etmeye başladı. IŞİD'İn elindeki petrolü nereye sattığı da çok tartışıldı. Bu konuda Türkiye'yi suçlayanlar da oldu ancak son olarak İngiliz gazeteleri, örgütün elindeki petrolü Şam rejimine sattığını ve söz konusu satışla ilgili DEAŞ ile rejim arasında gizli bir ticari anlaşma olduğunu duyurdu. IŞİD, kendi bölgelerindeki rafinerilerde çıkarılan petrolü Şam rejimine satıyor bununla birlikte tıpkı rafinerilere el koydukları gibi yine Suriye'de işgal ettikleri diğer bölgeler ülkenin su kaynakları oluyor. Örgüt özellikle barajlarda elde edilen elektriği de petrol anlaşmasında olduğu gibi yine Şam rejimine satıyor.
7-KALEM KALEM DİĞER PARA KAYNAKLARI
IŞİD, halifelik ilan ettiği bölgelerde yapılan her türlü ithalat ve ihracattan vergi topluyor. Vergi paraları da örgütün en önemli üçüncü gelir kaynağı olarak biliniyor. Örgüt ayrıca kuşatma altında tuttuğu bölgelerden dışarıya ürün satıyor. Satılan ürünlerden bazıları şöyle: meyve, sebze, tahıl ürünleri ve kumaş. Terör örgütünün bir diğer gelir kaynağı internet cafeler. Kuşatma altındaki bölgelerde yaşayan halka, dini alet ederek bir takım yasaklar getiriyor. Örnek olarak sigara yasağı gibi, sigara içenlere de ceza veriliyor, sigara ve alkol kullananlara uygulanan para cezaları da örgütün bir başka gelir kaynağı. Terör örgütü işgal ettiği bölgelerde bir çok araziyi istimlak ediyor, kamulaştırılan ve özellikle de değerli olan araziler daha sonra örgüt tarafından satışa çıkarılıyor, bu yolla da para kazanılıyor. Örgüt yasakladığı sigara ve alkol satışını da karaborsada kullanıyor. Karaborsa yoluyla uyuşturucu madde satışı yapıldığı ve bu sayede örgütün kasasına para aktarıldığı da iddia ediliyor. IŞİD'in bir diğer gelir kaynağının da zekat adı altında halktan toplanan paralar olduğu biliniyor. Müzelerdeki antika değeri bulunan tarihi eserler de karaborsa yoluyla satılarak, örgütün kasasına para kazandırılıyor.
8-IŞİD'E KATILIMDA 11 EYLÜL ETKİSİ VAR MI?
11 Eylül'ün büyük bir etkisinin olduğunu düşünenler çok fazla. Hatta IŞİD'a katılan bir çok batılı genç kız kendilerini "11 Eylül jenerasyonu" olarak tanımlıyor. Özellikle Avrupa'da bir çok şehirde Müslüman başörtülü kadınlara, islamifobia ile bağlantılı olarak bir çok kez saldırı düzenlenmişti. 11 Eylül sonrası Avrupa başkentlerinde Müslüman kadınların sokak ortasında islamifobia kaynaklı saldırılara uğramaları, o insanların IŞİD'in eline düşmelerini kolaylaştırdığı biliniyor. Yani Amerika ya da Avrupa'da dini inancı gereği, başörtüsü gereği, dışlanan toplumdan soyutlanan genç kızların, bu anlamda IŞİD tarafından kolaylıkla ikna edilebildiği yönünde çok sayıda insan hakları uzmanının görüşü bulunuyor.
9-IŞİD'İN KARARGAHI RAKKA KENTİ
Kuzey Afrika'dan özellikle de Tunus'tan, Kafkaslardan, Körfez ülkelerinden ve Avrupa'dan gelip IŞİD'e katılan teröristler var bunlarla birlikte savaşmayan ancak IŞİD egemenliğinde yaşamaya özenen ve çoğu Avrupa'dan gelen kadınlara da Rakka'da sıkça rastlanıyor. Suriyelilerin anlattıklarına göre Rakka'da IŞİD'in polisleri var, yabancı savaşçılardan oluşan teröristlerle birlikte bir de şehir içerisinde yerel halkı denetleyen, internet cafelere girip, insanların bilgisayarlarına bakan, internet üzerinden kimlerle görüştüklerini sorgulayan IŞİD'in kolluk kuvvetleri var, bunlar ayrıca halkın islami kurallara göre yaşayıp, yaşamadıklarını da denetliyorlar.
10-IŞİD'İN İNTİHAR BOMBACILARI
IŞİD terör eylemlerinde kullandığı bombacıların hepsine para karşılığı eylem yaptırmıyor. Müslüman kimlikleri kullanılan ve şehit olacağına inandırılan, bu uğurda beyinleri yıkanan yüzlerce terörist var. O teröristlerden uzun bir liste yapılmış yani DAİŞ'in bombacı listesi. Listeye girebilmek için para verenlerin bile olduğu söyleniyor. Rusya'dan DAİŞ'e katılan Kamil ebu Sultan, IŞİD'in uzun bir bombacı listesi olduğunu belirtiyor. O listeye girebilmek için tam 3 ay beklediğini söyleyen terörist, bazı Suudi militanların para karşılığı listenin üst sıralarına alındığı iddiasında.