İsveç özellikle anne ve çocuklar için dünyanın en çok sosyal imkanlarına sahip ülke konumundadır. İsveç'i aile dostu yapan konuların ele alındığı çok önemli 10 bilgiyi sizinle paylaşmak istedik...
O bilgileri incelemek için resimlerin üzerine tıklayarak adım adım okumaya devam ediniz.
1 Anne adaylarına özel bakım
Bir bebek doğmadan önce, İsveç’teki anne adayları doğuma hazırlanmalarında yardımcı olması için nefes alma teknikleri, rehber seansları ve grup desteğiyle bedava ya da ödenmiş kurslar ile doğum öncesi bakım görürler.
Özellikle ağır yük kaldırma ya da yapı arazileri gibi riskli çalışma ortamları içeren yorucu işlerde çalışan kadınların hamilelikleri boyunca erkenden izin alarak ek olarak hamilelik avantajları hakkı (graviditetspenning)vardır. Avantajlar hamileliğin 60. (2 ay) gününden sonra erkenden ödenebilir ve sürenin sonundan 11 gün önceye kadar devam edebilir. Alınan miktar yaklaşık olarak annenin günlük ödemesinin %80’idir ve İsveç Sosyal Sigorta Ajansı (Försäkringskassan) tarafından ödenir.
Çoğu İsveç hastanesinin doğumdan sonra annelerin ve eşlerinin bir iki gün kalabileceği (bütün yemekler dahil) bitişik ‘otelleri’ vardır, böylece hemşireler anneleri izleyebilir ve yeni doğanlar için doğum sonrası bakım sağlayabilir.
2 Uzun süre doğum izni
İsveç’te, bir çocuk doğduğunda veya evlat edinildiğinde ebeveynlerin 480 gün ücretli doğum izni hakları vardır. Bu rakam uluslararası standartlarda (aşağıdaki bilgi veren grafiğe bakın) oldukça yüksektir ve belki de çocuk-dostu olan sistemine gelince İsveç’in en ünlü tartışmasıdır.
390 gün boyunca, ebeveynlerin neredeyse %80 normal ödeme hakları vardır. Avantajlar 2013 yılına göre, aylık gelirin maksimum 37,083 kronuyla hesaplanır. Geriye kalan 90 gün sabit fiyatla ödenir. Çalışmayanların da aynı zamanda doğum izni ücreti hakkı vardır.
Doğum izni çocuk sekiz yaşına gelene kadar alınabilir. İzin verme yetkisi her çocuğu içerir (çoklu doğum durumu dışında), bu yüzden ebeveynler birkaç çocukla izni biriktirebilir.
480 ücretli günün dışında, İsveç’teki ebeveynlerin aynı zamanda çocuk sekiz yaşına gelene kadar normal çalışma saatlerini yüzde 25’e kadar yasal azaltma hakları vardır. Aklınızda bulunsun, ancak çalıştığınız süre kadar ücret alırsınız.
3 Gündemdeki cinsiyet eşitliği
Herhangi bir İsveç şehri ya da kasabasında yürürseniz, bebek arabası iten ve kafe ve parklarda bebeklerini beslerken birbirleriyle kahve içen babalar bulabilirsiniz. Evet, İsveç hem latte annelerin ve latte babaların evidir. Burada, bir gazetecinin dediği gibi, erkekler her şeyi yapabilir.
İsveç’in cinsiyet eşitliğine ulaşmadaki çabalarında, her ebeveynin 480 günün 240 gününde ücretli doğum izni hakkı vardır. Her ebeveynin kendileri için özellikle ayrılmış iki ayı vardır. Baba ya da –bu durumda anne de- izin almak istemezse, izin eşlerine devredilemez.
Bugünlerde, İsveç’teki erkekler tüm doğum izninin neredeyse çeyreğini alıyor. Hükümet bu rakamı geliştirmeyi umuyor. Bu durum ücretli doğum izninin 270 günü eşit olarak anne ve baba arasında bölünürse, cinsiyet eşitliği primi (jämställdhetsbonus) ve ek olarak günlük ücret sağlar.
4 Çocuklar için aylık ödenek
Ücretli iznin yanında, hükümet çocuk 16 yaşına gelene kadar, ek olarak çocuğa aylık ödenek (barnbidrag) sağlıyor. 2013 yılında, bu ödenek her çocuk için aylık 1,050 İsveç kronuydu, ebeveynler çocuklarına bakmanın maliyetinde yardım olarak kullanabilir.
Birden fazla çocuğunuz varsa, aynı zamanda her fazladan çocukla artan bir ekstra aile eki (flerbarnstillägg), alırsınız. Böylece, 2013 yılına göre, 6 çocuklu bir aile sadece 6,300 kron ektradan aylık çocuk ödeneği değil, aynı zamanda ek olarak basitçe 6 çocukları olduğu için aylık 4,114 kron aile ilavesi alır.
5 Ücretsiz eğitim-öğretim
Çocuğunuzu maksimum ücreti aylık 1,260 krona anaokuluna (förskola) gönderebilirsiniz, böylece, birçok aile aylık çocuk ödeneğini bu ücreti dengelemek için kullanmayı seçer.
İsveç vatandaşı olarak, çocuğunuzun eğitimi için kenara para koyma konusunda endişelenmek zorunda değilsiniz: 6 yaşından 19 yaşına kadar olan çocuklar (anaokuldan liseye kadar) için okul ücretsizdir, ücretsiz öğle yemekleriyle birlikte.
Ücretsiz eğitim-öğretim Avrupa Birliği öğrencileri için üniversitede devam eder, ama AB/AEA dışındaki öğrenciler için harç uygulanır.
6 Sağlık hizmeti neredeyse ücretsiz
İsveç’te sağlık hizmeti (diş sağlığı dahil) 20 yaşına kadar aslında ücretsizdir, ama kısmen belediyeye bağlıdır. Bebekler iki yaşına kadar, İsveç’in soğuk ikliminde önemli olan D vitamini damlaları alır.
20 yaşından itibaren, nerede yaşadığınıza bağlı olarak, uzman bir muayene maksimum 300 kron tutarken bir doktor ziyareti size 100 ila 200 kron tutar. Bir yılda 1,100 kron ücrete maruz kalırsanız (12 aylık bir dönemde, takvim yılı olmasına gerek yok), yüksek ücret koruması (högkostnadsskydd) planı o yılın bakiyesi için ücretsiz bakım sağlar.
Hasta olup çalışamazsanız, hastalık izni ücreti alma hakkınız vardır (izinde olduğunuz ilk gün dışında), böylece daha iyi olmaya odaklanabilirsiniz.
7 Bebek arabalarına ücretsiz halk otobüs yolculuğu
Halka açık yerler gibi, ulaşım ve aile ve engelliler için erişilebilir binalarla, İsveç’i aile-dostu yapan doğuştan gelen bir düşüncelilik var.
Bazı İsveç şehirlerinde – başkent Stockholm bunlardan biri – bebekleri ve çocukları arabalarla iten ebeveynler halk otobüslerine ücretsiz ve otobüsün ortasındaki büyük kapıları kullanarak binebilirler. Bu, sürücüye para vermek gerekirken arabalarındaki çocukları otobüsün arkasında yalnız bırakmalarına gerek kalmamaları demektir.
8 Klasik çocuk edebiyatı ve kütüphaneleri
Çocuğunuzu meşgul etmede fikirleriniz mi tükendi? İsveç’te çocuklara yönelik güçlü bir edebi kültür vardır. Sadece 2011 yılında İsveç’te, çocuk, ergenlik öncesi ve ergenler için 1,740 civarı kitap yayımlandı.
Ülke içinde Stockholm’da olan Rum för Barn(‘Çocuklara Oda’, site bilgisi sadece İsveççe’dir.) gibi resim, zanaat ve şarkı söylemeler gibi aktiviteleri yanında farklı dillerde de kitapları olan çocuklara özel kütüphaneler vardır.
İsveç aynı zamanda edebi ikon olanİsveç aynı zamanda edebi ikon olan Astrid Lindgren ve Nobel Ödüllü Selma Lagerlöf gibi dünyaca tanınmış yazarları yetiştirdi, ikisi de klasik çocuk kitaplarını kaleme aldı.
Lindgren belki de en ikonik çocuk karakteri olan Uzun Çoraplı Pippi‘yi yarattı ve yazarın mirası kitaplarından ötesine genişliyor. Stockholm’deki Junibacken gibi yerler ve Vimmerby’daki –Güney İsveç’te bir kasaba- Astrid Lindgren’in Dünyası, canlı yeri, canlı performansları ve Çatıdaki Karlsson ve Lönnebergalı Emil gibi kitaplarından karakterleri ağırlamasıyla Lindgren temalı mekanlardır.
Çocuk edebiyatındaki diğer göze çarpan İsveç yazarlar, Alfie Atkins (Alfons Åberg) karakteriyle Gunilla Bergström Pettsson and Findus hikayeleriyle Sven Nordqvist Sune kitaplarını yaratan Anders Jacobsson ve Sören Olsson, Lasse Maja dedektif serileriyle Martin Windmark’ı kapsar.
9 Bebek-dostu kamusal alanlar
Bebek arabası rampalarından oyun alanları ve çocuklara adanmış park bölgelerine kadar, İsveç’te aile dostu birçok kamusal alan ve özellikler vardır. Çoğu alışveriş merkezi ve kütüphanenin bebekler için emzirme odası ve ortak tuvaletlerde bez değiştirme masaları vardır.
Çoğu kütüphanenin aynı zamanda rahatlıkla arabalarınızı park edebileceğiniz belirtilmiş bebek arabası park etme yeri vardır. Dışarıda yerken, çoğu restoran bebekler ve çocuklar için yüksek sandalye sağlar ve çoğunun tuvaletlerde bez değiştirme masası vardır.
10 Hasta çocuklarla evde kalmak
Çocuğunuz hasta olduğunda onu erkenden anaokulundan almanız ya da izin almanız gerektiğinde, çoğu İsveç şirketi ebeveyn sorumlulukları konusunda esnektir ve çalışanlar hasta çocuk ya da bakmakla yükümlü olduğu kimseyle evde kalmaları gerektiğinde halen ücretlerinin yüzde 80’ini alırlar.
Bu geçici izin (tillfällig föräldrapenning) 12 yaş altındaki çocuklar için çocuk başına her yıl 120 güne kadar kullanılabilir. 12-15 yaş arası çocuklar için doktor raporu gerekir.
Çocukları 6 aydan fazla hasta ya da engelli olan ebeveynler aynı zamanda çocuk 19 yaşına girene kadar ek olarak izin alabilir.
Kaynak: İsveç Kültürü