İsveçli arkeologlar, şu ana kadarki en eski mezarlığı keşfetti

İsveç'in Linköping şehrinin kuzeyindeki Vreta manastırının karşısındaki arazide binli yıllara ışık tutacak en eski mezarlıklardan biri bulundu. Binlerce yıllık iskeletlerle eşsiz bir mezarlık bulundu. Arkeolog ve proje yöneticisi Rikard Hedvall, iskeletlerin 180 - 190 santimetre uzunluğunda olduğunu söylüyor. Kazıcılar, Linköping'in kuzeyindeki Vreta manastırının karşısındaki ekilebilir arazide hayvan kemikleri bulduklarına inanıyorlardı. Arkeologlar bunu hemen reddettiler ama şaşırdılar. Burada bilinen bir mezarlık yoktu. Bu nedenle, 18. yüzyıldan kalma bir veba mezarlığı olup olmayacağını tahmin ettiler. Uzman ekibin içinde yer alan kemik uzmanı osteolog, olayın ciddiyetinin farkına varması üzerine çalışma farklı bir boyut kazandı. Kazı ekibi, bazı iskeletleri açığa çıkardığımızda düşünmeye başladı. İskeletler 180-190 santimetre uzunluğundaydı, 18. yüzyıldan değillerdi. Dişler ciddi şekilde aşınmıştı, ancak dişlerde çürük yoktu. 18. yüzyıldan kalma bir iskelet olsaydı, dişlerin yüzde 80'inden fazlası çürüklerden etkilenirdi, çünkü İsveç o tarihlerde şeker yemeye başlamıştı.

Mezarların Viking Çağı veya Orta Çağ'ın başlarından daha eski olduğuna dair birçok gösterge vardı. Rikard Hedvall, "O zaman bugün olduğumuz kadar uzun boyluyduk. Birçoğu iyi yemek yemişti ve birçoğu 190 cm'den uzun oluyordu. İsveç'in yoksul ve sefil olduğu 19. yüzyılın ortalarına geri dönersek, boy olarak tarihimizdeki en kısa dönemdir" diyerek, kıtlık döneminde İsveçli erkeklerin ortalama 165 cm boyunda olduğunu söylüyor. Kazıda çıkarılan 19 iskeletin dördü, karbon 14 tarihlendirmesi kullanılarak zamanlandı. "1000'lerde veya 12. yüzyılın başlarında".

"Harika malzeme" Rikard, iskeletin kollarının bir zaman göstergesi olan yanlarla aynı hizada olması da bir ipucu olduğunu söylüyor. İskeletin en azından 12. yüzyılın başlarında kilisenin etrafına yeni bir mezarlığın inşa edildiği Vreta manastırının inşasının başlamasından önceki zamana ait olduğunu söylüyor. Mezarlığa kaç kişi gömülebilir? "Belki 1.500-2.000 kişi. Mezarlığın sınırları bende yok ama 40 çarpı 50 metre olduğunu tahmin ediyorum diyor." Şimdi analizler diğer şeylerin yanı sıra cinsiyeti, hastalıkları ve yaralanmaları bulmak için bekliyor. Bu eşsiz bir keşif, sadece 11. yüzyıldan kalma mezarların olduğu bir mezarlık mı? "Evet ve şimdiye kadar çok iyi korunmuş durumda. 1000'lerden bir nüfusu incelemek istiyorsanız, bu mezarlarda harika bir malzeme var". "Neredeyse diğer tüm mezarlıklarda 1000'lerden ama aynı zamanda 1200'lerden, 1500'lerden ve 1700'lerden karışık bir iskelet materyali var... Hangilerinin 1000'ler hangilerinin 1200'ler olduğunu ayırt etmek zor." ifadeleri kullanıldı.

Ancak arkeologlar bölgede daha nadir buluntular keşfettiler: Rikard Hedvall, "Yerde duran, kireç taşından yapılmış, hayvan süslemeli cenaze taşlarının üzerinde gördüğünüz cenaze tabutları var. Bu rünlere sahip bu mezar anıtları, rune taşları kadar eskidir" diyen Hedvall, rune taşları yalnızca erkeklerin üzerine dikildiğini söylüyor. Hedvall, "Cenaze tabutlarının eğlenceli tarafı, erkeklerin, kadınların ve çocukların bunların altına gömülmesidir. Taşlardan birinde şöyle yazıyor: "Olga bu mezar anıtını annesi Gunnel'in üzerine dikti. Tanrı ona yardım etsin."