Çin'de ortaya çıkan ve giderek yayılan yeni tip koronavirüs (2019-nVoC) nedeniyle Guangzhou kenti genelinde halk, maske takarak günlük hayatına devam etti.
KORONAVİRÜS NEDİR?
Corona virüsler, insan ve kuşlar gibi memelilerde hastalıklara sebep olan virüslerdir. İnsanlarda genellikle ciddi olmayan fakat ölüm riski bulunduran solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olur. İnek ve domuzlarda ise ishal, tavuklarda üst solunum yolu hastalıklarına sebep olur. Bilinen türleri arasında MERS-CoV, SARS-CoV ve 2019-nCoV sayılabilir.
Coronaviridae ailesinden hayvan ailelerinde bulunan bir RNA virüsüdür. Solunum, sindirim ve boşaltım organlarını etkileyen virüs daha çok ilkbahar ve sonbaharda etkindir.
Aslında Corona virüsü kedilerin sıklıkla karşılaştığı bir virüstür. Mutasyona uğramadan öldürücü olma riski neredeyse yok gibidir. Virüs kediden kediye temas yoluyla geçer, yayılma yoluysa genelde dışkıdır. Kedilerin neredeyse yarısı bu virüsle hayatlarında bir kez karşılaşırlar. Bu oran kedilerin toplu yaşadığı yerlerde daha da artar. Tanı testlerinde ise kedilerin metabolizmalarının virüse karşı oluşturduğu metabolik maddeler [antibody düzeyi (titer seviyesi)] ölçülebilir. Belirtiler genelde ateş, ishal ve halsizlik şeklinde olur. Ama neredeyse yüzde yüze varan oranlarda kediler bu virüsün hastalığını yenebilirler. Virüsün yayılması genelde "dışkılama > dışkıyla temas > tüy yalama" şeklinde olur.
Düşük bir olasılık da olsa hava yolu da bulaşma yolları arasındadır. Corona virüsünün kedilerin rahatça atlattığı bu hastalığı, virüsün mutasyon geçirmesiyle ölümcül FIP'e dönüşür.
Bilimsel görüşlere göre Corona virüsü %2 ila %10 oranlarında FIP virüse dönüşür (FIPV). Bu mutasyonun nasıl gerçekleştiğine dair viroloji bilimi kesin veri sunamamaktadır. Şu halde Corona virüsünü kapan kedilerin %92-%98'i basit belirtilerle hastalığı atlatırken geri kalanlarda hastalık öldürücü FIP'e çevirmektedir. Corona virüsünün mutasyon geçirmiş hali olan FIP virüsü, FIP hastalığına neden olur.
CORONAVİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR?
İştahsızlık ve kilo kaybı
Ateş
Halsizlik ve durgunluk
Karın bölgesinin şişmesi
Görme sorunları, gözün sulanması ve gözde renk değişimi
Solunum sorunları ve nezle
Denge sorunları
Genel psikolojik durumda değişme, mutsuz ifade
KORONAVİRÜS NEDENİ NEDİR?
Bilim dergisi Nature'da pazartesi günü yayınlanan ve Wuhan Viroloji Enstitüsü'nde üst düzey bir koronavirüs uzmanı olan Zheng-Li Shi tarafından kaleme alınmış bir makale, koronavirüsün yarasalardan geçen başka virüslerle yüzde 96 oranda benzerlik taşıdığını ortaya koydu. Çin'de bir yerlerde, belki de Yunnan eyaletinin güneyinde bir yerde, binlerce kişiyi enfekte eden, milyonlarca Çinli'yi işlerinden ve ailelerinden çekip alarak küresel finansal piyasalarda tahribat yaratan ölümcül koronavirüsün gizemli kökenlerine ev sahipliği yapan bir mağara var. Kâr amacı gütmeyen EcoHealth Alliance adlı şirkette hastalıklar üzerine uzman çevrebilimci Peter Daszak tam da bu konu üzerinde çalışıyor. O ve ekibi, yarasaları ve taşıdıkları patojenleri araştırmak için hem Çin'deki hem de dünyanın dört bir yanındaki mağaralara girdiler.
Koruyucu özel kıyafetleri, gaz maskeleri ve gereken ne varsa... Daszak, “Mağaralara giriyoruz,” diyor. “Sadece içeri girmiyoruz. Tüm vücudumuzu kaplayacak koruyucu elbiseler giyiyoruz. Solunum maskeleri, eldivenler ve gereken tüm yeterli ekipman.”
Hem Peter Daszak hem de dünyadaki diğer bilim adamları, insan yerleşimlerinin dünyanın en ücra köşelerine dek yayılmasının, insanları virüs taşıyan hayvanlara daha da yakınlaştırdığı düşüncesinde. Daha fazla insan, daha fazla hayvanla tanışmak anlamına geliyor. Tabii ki bu da daha fazla hastalık taşımak demek. Peter Daszak, “İnsan nüfusu arttıkça, bu yayılma olaylarının sayısı katlanarak artıyor. Bu durum, insan faaliyetinin doğrudan bir ürünü ” diyor. Duke-Ulusal Singapur Tıp Fakültesi'ndeki bulaşıcı hastalık programına başkanlık eden Linfa Wang da, “Yarasa kaynaklı bir virüs olduğuna yüzde 90 eminim” diyor.