Kur'an'da, "İnsan aldığı gıdalara bir baksın! Biz yağmuru gökten bol bol yağdırdık. Sonra (bitkiler bitsin diye) toprağı nasıl yardık. Kendinize ve hayvanlarınıza bir gıda ve fayda olması için yeryüzünde ekinler, üzüm bağları, yoncalar, zeytinler, hurmalar, iri ve sık ağaçlı bahçeler, meyveler ve çayırlar bitirdik"( Abese Suresi, 24-32; ayrıca bk. En'am Suresi, 99, 141; Nahl Suresi, 11; Nur Suresi, 35. ) buyrulmuştur.
Tüm bitkilerin, ekinlerin, meyve, sebze ve gıdaların insanların faydalanması için yaratıldığı bu ayetle ifade edilmektedir. Doğada yaratılmış olan her şeyin bir anlam ve önemi olduğu gibi bu ayette bitki, meyve, sebze ve diğer gıdaların da aslında insanoğlunun hastalıklardan korunmasında ve tedavisindeki önemi ve gereği anlatılmaktadır.
Ayetlerde övülen ve tavsiye edilen gıdalar şöyledir: Acur, Arabistan kirazı, buğday, balık eti, bal, et, ekmek, fasulye, hıyar, hurma, incir, kudret helvası, kiraz, mercimek, muz, nar, sarımsak, soğan, su, süt, şerbet, üzüm, yağ, yumurta, zeytin, zeytinyağı, zencefil.
Balık Eti
"Denizden taze et (balık eti) yemeniz ve ondan takınacağınız bir süs eşyası (inci) çıkarmanız için denizi emrinize veren O'dur. Gemilerin denizde suları yara yara gittiklerini de görüyorsunuz. Bütün bunlar O'nun ihsanlarını aramanız ve nimetlerine şükretmeniz içindir."( Nahl Suresi, 14.)
"İki deniz aynı olmaz. Şu tatlıdır, susuzluğu giderir, içimi kolaydır. Şu ise tuzludur, acıdır. Bununla beraber her birinden taze et yersiniz ve takınacağınız süs eşyası çıkarırsınız. Allah'ın lütfundan istemeniz ve şükretmeniz için gemilerin orada suyu yara yara gittiğini görürsün."( Fatır Suresi, 12.)
Peygamber'imiz (a.s.m.) şöyle buyurur:
"İki ölü ve iki kan bize helal kılınmıştır. Ölüler; balık ve çekirge, iki kan ise ciğer ve dalaktır."( İ. Mace, Hadis 3218, Müsned 2/97.)
"Denizin suyu temiz, ölüsü (balığı) ise helaldir."( E. Davud, Taharet, Hadis 83.)
Acur
Salatalığa benzeyen bir sebzedir. Sıcak iklimlerde yetişir. İdrar söktürücü özelliği vardır.
Peygamber'imizin acuru yaş hurma ile birlikte yediği belirtilir.( Kamus 1/79, 1247; K. Ummal 10/28281.)
Hazım sorunlarında ve susuzluğu gidermek amacıyla da kullanılır. İnsanda rahat bir sindirim ve zindelik meydana getirmesi nedeniyle kilo almış insanlara kullanmaları tavsiye edilebilir. İç Anadolu Bölgesi'nde daha sık yetişir.
KİLO ALMAK İSTEYENLERE TAVSİYE
Hz. Ayşe, acurun yaş hurmayla birlikte yenilmesinin kilo aldırdığını ifade etmiştir.( İbn-i Mace, 3325, A. Bağdadi, s. 141.)Kilo almak isteyenler uygulayabilirler. Bazı insanlar ne yaparlarsa yapsınlar kilo alamazlar ve bu, herhangi bir hastalıkla ilişkilendirilemez. Özellikle beslenme alışkanlıklarında yapılan doğru düzenleme, bu konuda insanlara ciddi olarak fayda sağlar.
"Sizden biriniz kalbi üzerinde bir ağırlık hissettiği zaman ayva yesin!"( Herevi, 1/971; Nihaye, 3/116. ) buyurmuşlardır,
Ayrıca ayva idrarı arttırarak diüretik etki gösterir, ishali keser, kusmayı ve vücut ısısının düşmesini engeller. Hamileliğin ilk üç ayında bolca yenilmesi doğacak olan çocuğun daha güzel ve alımlı olmasında etkilidir.
Bal
Balın faydaları Tıbb-ı Nebevi'de detaylı olarak ele alınır. Kur'an-ı Kerim'de "Rabb'in, bal arısına 'dağlarda, ağaçlarda ve hazırlanmış kovanlarda yavru yap, sonra her çeşit bitkiden ye, sonra da -bal yapman için- Rabb'inin gösterdiği yollardan boyun eğerek yürü!' diye öğretti. Onların karınlarından renkleri çeşit çeşit bir içecek çıkar ki onda insanlar için şifa vardır. Düşünen bir millet için bunda ibretler vardır"( Nahl Suresi, 69.)buyrulmuştur.
Ayrıca balla ilgili pek çok hadis vardır. Bazıları şöyledir:
"Şifa iki şeydendir. Biri Kur'an okumakta, diğeri ise bal şerbeti içmektedir."( Hakim, Tıp 4/200.)
Burada zikredilen Kur'an okuma eyleminin özellikle ruhsal rahatsızlıklarda faydası olduğunu özellikle belirtmek gerekir.
"Sizlere sinameki ve sennutu (tereyağı, bal, hurma ve kimyonu) tavsiye ederim. Zira bunlar Ölümden başka her derde devadırlar."( 1 İ. Mâce, Tıp H. 3457.)
"Bal şerbetinden daha üstün ilaç bulunamaz."( C. Sağir, 2/125; F. Kadir, 5/454.)
"Bal şerbeti gönlümdeki üzüntüyü, sıkıntıyı giderir ve gözümün görme duyusunu da kuvvetlendirir."( E. Nucayım vr. 131 b; İ. Sünni vr. 63.)
"Böbrek sancısı böbrekteki sinirdendir, hareket ettiği zaman sahibini hasta eder. Bu hastalığı ılık su ve bal şerbeti ile tedavi ediniz."( Hakim, Tıp 4/405.)
"Doğum yapan (lohusa) kadınlar için yaş hurma, hasta kimseler için ise bal gibi şifa yoktur."( K. Ummal, 10/28279; K. Hakayık, 2/158.)
Ayrıca değişik Tıbb-ı Nebevi kaynaklarında balın, karaciğer, dalak, mide, bağırsak gibi organ rahatsızlıklarında, koruyucu, temizleyici özelliklerine değinilir.
Altını ıslatan çocukların ve ishali bulunan kişilerin tedavilerinde, akıl sağlığının düzenlenmesinde, kanın temizlenmesinde zihinsel rahatsızlıklarda vb. gibi birçok durumda kullanılması özellikle tavsiye edilir.
Et
Tıbb-ı Nebevi et tüketimi hakkında son derece dengelidir. Et, hakkında genel olarak tavsiye edilen bir gıda olarak bahsedilir. Fakat ölçülü olunması, aşırı derecede tüketilmemesi gerektiği ifade edilir.
Buradaki dengeli et tüketimi gerçekte en doğru olan uygulamadır. Etten tam olarak uzaklaşmak ve aşırı derecede et tüketmek uç davranışlardır ve tavsiye edilmez. Etlerin çeşitleri ve özelliklerine göre tüketilmesi, bazılarının daha rahat tüketilebilecekleri bazılarının da daha az kullanılması gerektiğinin belirtilmesi çok önemlidir.
Kur'an'da 12 yerde etin adı geçer.
"En iyi et sırt etidir."( Müsned, 1/2004, 3/400)
"Deve, sığır, keçi ve koyunları da O yarattı. Bunlarda sizin için soğuktan koruyucu yünler ve bir takım menfaatler vardır. Onlardan bir kısmını da yersiniz."( Nahl Suresi, 5.)
"Et, dünya ve ahirette yiyeceklerin efendisidir."( I. Kayyım, s. 415.)
İncir
Kur'an'da "İncire, zeytine, Tur-i Sina'ya ve şu emin beldeye (Mekke'ye) yemin ederim ki gerçekten biz insanı en güzel şekilde yarattık"( Tin Suresi, 1-4.) buyrulur.
"İdrarını yapamayanlar ve öksürüğü olanlar için oldukça etkili tedavi edici özelliği vardır. Böbrek taşlarını ve idrar kesesini temizler. Hemoroit hastalığında, eklem ağrılarında faydalıdır." (Bağdadi, s. 79-80, K. Ummal 10/28280.)
Vücutta biriken toksinlere karşı temizleyici görevi vardır. Karaciğer ve dalağı temizler. Midede biriken balgam karışımını ortadan kaldırır. İncir, adale ve eklem (özellikle gut hastalığına bağlı olan) ağrılarında faydalıdır.
Zeytin
Kur'an'da "Yine sizin için Tur-i Sina'da yetişen bir ağaç meydana getirdik ki bu ağaç hem yağ (zeytinyağı) hem de yiyenlerin ekmeğine katık edecekleri (zeytin) verir" (Müminun Suresi, 20.) buyrulmuştur.
Peygamber'imiz de "Sizlere zeytinyağı tavsiye ederim. Hem yiyiniz hem de onunla yağlanınız. Zira zeytinyağı basur hastalığı için şifadır" (C. Sağir, 2/54, K. Ummal, 10/28295.) buyurmuşlardır.
Zeytinyağının damar sertliğine, kabızlığa, ülsere, karaciğere ve romatizmal hastalıklar ile böbrek taşları ve kum oluşumuna karşı faydası vardır. Tansiyon düşürücü özelliği de bulunmaktadır. (Acartürk, 1996.)
Kabak, şekerle kaynatılıp içilirse vesvese ve evhamı giderir. Ruh hastalıklarına; özellikle baş ağrına karşı faydalıdır.
Böbrekleri ve bağırsakları temizler. Kabak çekirdeği bağırsak kurtlarının düşürülmesine katkıda bulunur.( A. Rıza Karabulut, Tıbb-ı Nebevi Ansiklopedisi, Kayseri 1993.)
Üzüm
Kur'an'da on bir yerde adı geçen üzüm, hazmı kolaylaştırır, kabızlığı giderir. Hemoroit hastalığına, böbrek taşlarının düşürülmesine ve mafsal ağrılara faydalıdır.
Peygamber'imiz üzüm için "Kuru üzüm ne güzel gıdadır. Sinirleri kuvvetlendirir, yorgunluğu giderir, ağız kokusunu güzelleştirir, gönlü hoş eder, üzüntü ve kederi giderir" (C. Sağrir 2/53'ı F. Kadir 4/340.) buyurmuşlardır.
Karaciğer, dalak, mide ve bağırsakları güçlendiren üzümün sabahları aç karnına yenmesi tavsiye edilir.
Zihni açar ve hafıza gücünü arttırır.
Son yıllarda üzüm çekirdeğinin faydaları karşısında insanlar şaşkınlıklarını ve memnuniyetlerini açıkça ifade etmeye başlamışlardır.
Süt
Peygamber'imiz (a.s.m.) süt ve hurma için "İyi, güzel gıda" (E. Muaymvr- 127 b., 130 a.)derdi. Ayrıca "İnek sütü ile tedavi olunuz! Çünkü ben yüce Allah'ın bunda şifa yarattığı kanaatindeyim. Zira inek her çeşit ottan otlamaktadır"( K. Ummal, 10/28280; Edeviyye, s. 35.) buyurmuşlardır.
Kur'an'da da şöyle geçer: "Allah gökten su indirir ve ölümünden sonra yeryüzünü bu su ile yeniden diriltir. Düşünen kimseler için bunda ibretler vardır. Sizlere koyunların bağırsak muhteviyatı ile kan arasından meydana gelen, içenlere halis ve içimi kolay süt içiriyoruz."( Nahl Suresi, 65-66.)
Sütün pek çok faydası vardır. Evhamı giderir, vesvese, gam, keder ve lüzumsuz hayal gibi hastalıklara karşı faydalıdır. Süt, balla birlikte içilirse iç organları temizler. Şekerle birlikte içilirse cildi güzelleştirir. Bağırsakların çalışmasını kuvvetlendirir.
Meniyi arttırır. Vücudu temizler. Zekâyı geliştirir. Vücudu şişmanlatır. Nekahet dönemindeki emzikli kadınlara tavsiye edilir. Bitkinlik, halsizlik ve yorgunluk durumlarında çok iyi bir ilaç olarak görev yapar.
Karaciğer, dalak ve mide için iyi gelmeyebilir. Gaz yapabilir. Bu olumsuz etkiler daha ziyade süt intoleransı olanlar için geçerlidir. Süt alerjisi bulunmayanlarda bu olumsuz etkiler görülmez. Süt ve süt ürünleri alerjisi immünolojinin, önemli bir çalışma konusudur. Süt alerjisi farklı tedavi yöntemleri, aşılar, tamamlayıcı tıp yöntemleriyle tedavi edil- mektedir.
Tere
Peygamber'imiz, "Size tereyi tavsiye ederim. Zira Allah bunda birçok hastalık için şifa yaratmıştır"( Bağdadi, s. 89; Nesimi, 3/263-65.) buyurmuştur.
Tere vücudu ısıtır, bağırsakları yumuşatır. Cinsel gücü artırır. Şişlikler ve kalp çarpıntısına faydalıdır.
Bağırsak kurtlarını ve tenyaları düşürür. Saç dökülmesini önler.
İştah açıcıdır. Nefes darlığına ve dalak büyümesine karşı faydalıdır. Akciğeri temizler ve adet kanamasını söktürür.
Yeşil yapraklı sebzeler grubundan olan tere, aynı zamanda depresyon için kür tedavisinde kullanılmakta, insanın ruh dünyasına ciddi anlamda verdiği katkılarla anılmaya başlanmaktadır.
Çörek Otu
Çörek otunun tıbb-ı Nebevi açısından değerlendirilmesinde şu iki hadis yeterli gelecektir:
"Çörek otu yarım baş ağrısına, yüz ve ağız bölgesinin felçlerine, uyku hastalığına, unutkanlığa, baş dönmesine ve nefes darlığına karşı faydalıdır."(Buhari Tıp 7/14; İ. Mâce, Tıp H.3448))
"Sizlere şu çörek otunu tavsiye ederim. Zira bunda ölümden başka birçok hastalık için şifa vardır."(C.Sağir,2/53; F.Kadir, 4/338.)