Sosyal medyada paylaşılan bir video içerik, İsveç'te saldırıya uğrayan bir Yahudiyi gösterdiği iddiasıyla dolaşıma sokuldu.
ARKA PLAN VE İDDİALAR
İsveç'te Yahudilik inancına sahip kişilerin antisemitik saldırıya uğradığı ileri sürüldü. Bazı sosyal medya hesaplarınca paylaşılan ve etkileşime neden olan video içerik, başkent Stockholm'de Yahudilik inancına sahip kişilerin Kristallnacht (Kristal Gecesi ya da Kırık Camlar Gecesi olarak bilinen ve 9-10 Kasım 1938’de gerçekleşen Yahudi karşıtı pogrom) anma töreninde saldırıya uğradığı iddiasıyla yayıldı.
BULGULAR
Anadolu Ajansı Teyit Hattı iddiayla ilgili açık kaynaklarda araştırma yaptı. Videoyla ilgili tersine görsel arama yapıldığında çok sayıda dijital ize rastlandı. Video incelendiğinde şu hususlar öne çıktı:
- Polis, elinde İsrail bayrağıyla kanala doğru koşan bir kadını kovalıyor.
- Kadın, bayrağı kanala atıyor. Polis kadını yakalıyor ve polis aracına bindiriyor.
- Etrafta Filistin bayraklı insanlar bulunuyor. Olay sırasında ortam sesi ve alkış duyuluyor.
Açık kaynaklarda konu hakkında Yahudi Haber Sendikası'nın (JNS) geçtiği bir içerik tespit edildi. Söz konusu içerikte şu bilgiler yer aldı:
- İsveç Yahudi Cemaati Konsey Başkanı Aron Verstandig, haberin "doğru olmadığını" söyledi. Verstandig'e göre; olayın Kristallnacht anmasıyla bağlantısı yoktu ve olay antisemitik değildi. Olayda Yahudilik inancına sahip olmayan ancak İsrail bayrağı tutan bir kişi, İsrail karşıtı protestocularla karşılaştı. Protestoculardan bir kadın, bayrağı alıp kanala attı.
Bir sosyal medya hesabı da JNS içeriğindeki bilgileri destekleyen mesaj paylaştı. İçerikte orada hiçbir anma etkinliği olmadığı belirtilerek " … Sadece Filistin yanlısı bir protestoya katılan bir Siyonist vardı. Biri onun İsrail bayrağını kaptı ve nehre attı. Hepsi bu. Siyonistler tarafından uydurulmuş bir başka sahte pogrom ve soykırım devam ediyor" denildi.
Açık kaynak araştırmasında elde edilen bulgulardan biri de haber mecrası TV Riks'e (R) ait. JNS içeriğiyle de örtüşen bu bulguda, "Filistin için gösteri" başlıklı uzun akışın Riks YouTube kanalında, 9 Kasım 2024'te, canlı olarak verildiği tespit edildi.
Video incelendiğinde, üzerinde İsrail bayrağı bulunan bisikletli kişinin, Filistin için yürüyen grupla karşılaştığı görüldü. Bu kapsamda Riksstudios X haber hesabı kontrol edildiğinde 10 Kasım 2024’te iddiaya konu olan kısa videonun paylaşıldığı da saptandı.
Anadolu Ajansı Avrupa Haberleri Müdürlüğü'nden Stockholm muhabiri Atila Altuntaş, Anadolu Ajansı Teyit Hattı için iddiayı araştırdı ve doğruluk kontrolü için Stockholm Polisine başvurdu. Stockholm Polisi, video içerikte İsrail bayrağını atan kadının Filistin destekçisi bir aktivist olduğunu doğruladı.
Stockholm Polisinin Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamaya göre; İsrail bayrağını Filistin destekçisi aktivist kadın alıp İsveç Parlamentosu yakınındaki kanala attı. Ardından da kadın kısa süreli gözaltına alındı ve salındı. Altuntaş'ın araştırması çerçevesinde elde ettiği bulgulardan bazıları ise şöyle:
- Stockholm'de her cumartesi ve pazar Filistin için gösteri düzenleniyor. Göstericiler, polis eşliğinde Odenplan bölgesinden İsveç Parlamentosuna doğru yürüyor.
- Geçen hafta sonu gerçekleşen yürüyüşte, bisikletine İsrail bayrağı takan bir kişi bölgeye geldi. Yahudilik inancına sahip değil ve İsveç vatandaşı. İddiaya konu videodaki protestocu kadın, bayrağı ondan alarak kanala attı.
- Bisikletine İsrail bayrağı takan kişi, kişisel gösterisini İran'daki yasaklarla ilgili olarak yaptığını belirtti. Onun açısından da konunun İsrail’le ya da Yahudilik karşıtlığıyla ilgisi bulunmuyor.
- İsveç'te son dönemde sık görülen bir durum var. Kur'an-ı Kerim yakanlar, Müslümanların canı daha fazla acısın diye yanlarına İsrail bayrağı getiriyor. Bu olayda da gösteriye katılan Müslümanların provoke edilmek istendiği değerlendirilebilir.
- İsveç'te Kristallnacht anma töreni olduğuna dair de İsveç medyasında bir habere rastlanmadı.
BULGU SETİ
- Video, İsveç'teki Yahudilik inancına sahip insanlara yönelik antisemitik saldırıyı göstermiyor.
- Olay, Kristallnacht anma töreninde gerçekleşmedi. İsveç medyasında anmayla ilgili bir haber saptanmadı.
- Olay, 9 Kasım 2024'te Filistin'e destek yürüyüşünde yaşandı. Kanala İsrail bayrağı atan kadın, Filistin yanlısı bir aktivist.
- Filistin yanlısı aktivist kadın, bisikletinde İsrail bayrağı taşıyan kişiye tepki gösterdi. İsrail bayrağını aldı ve kanala attı. Bilgi Stockhom Polisi tarafından doğrulandı.
- İsrail bayrağı açan kişi Yahudilik inancına sahip değil ve İsveç vatandaşı.
- İsveç Yahudi Cemaati Konsey Başkanı Aron Verstandig, haberin "gerçekten doğru olmadığını" söyledi. Verstandig'e göre; olayın Kristallnacht anmasıyla bağlantısı yoktu ve olay antisemitik değildi.